Spoed achter -desastreus- ontslagrecht

Minister Henk Kamp van Sociale Zaken zet haast achter het soepeler ontslagrecht. De minister wil de wetgeving al dit jaar afronden.“Het UWV en de werkgevers hebben dan een jaar de tijd om zich voor te bereiden op te nieuwe situatie”, zegt een woordvoerder van de minister desgevraagd. De nieuwe aanpak is een aderlating voor kleine werkgevers. Deze ondernemers vrezen ook banenverlies, blijkt uit onderzoek van BusinessCompleet.nl

• Relatieve kosten voor kleine werkgever groter
• Minister wil werken aan tegemoetkoming
• Ontslagkosten per bedrijf verschillen sterk

Zie ook: Nieuwe procedure ontslag werknemer
===
Ouderen
Door de maatregelen zullen ouderen makkelijker doorstromen naar ander werk, schrijft Kamp. Zij zitten nu vaak gevangen in hun huidige baan, omdat ze bij vertrek het recht op een hoge ontslagvergoeding kwijtraken.

Door meer mobiliteit komen werknemers sneller en vaker op de plek terecht waar hun capaciteiten het beste tot hun recht komen, aldus de minister. De voorstellen zorgen volgens hem ook voor minder tweedeling tussen vaste en tijdelijke contracten en voor meer scholing.

Kamp erkende dat de aanpassing van het ontslagrecht komt in een tijd waarin de werkloosheid oploopt, maar Nederland heeft nog altijd de op een na laagste werkloosheid van alle EU-landen.

"Er zijn nog steeds 500.000 tot 600.000 vacatures per jaar'', aldus de minister. Die worden deels ingevuld door arbeidsmigranten uit Oost-Europa.

Hoorprocedure
Op dit moment moeten werkgevers vooraf toestemming vragen aan uitkeringsinstantie UWV of de kantonrechter als ze iemand willen ontslaan. In navolging van het Lenteakkoord draait Kamp de procedure om. Een bedrijf mag een personeelslid vanaf 2014 zonder voorafgaande toets ontslaan met een opzegtermijn van 2 maanden. Er moet wel een hoorprocedure plaatsvinden, waarin de werknemer op het ontslag kan reageren. Als hij het er niet mee eens is, kan hij het ontslag achteraf aanvechten bij de rechter.

De ontslagvergoeding wordt omgezet in een ‘transitiebudget’ voor scholing of begeleiding naar een andere baan. Het bedraagt een kwart maandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van een half jaarsalaris. Op dit moment kunnen werknemers, afhankelijk van leeftijd en diensttijd, veel hogere bedragen meekrijgen.

Het transitiebudget geldt in principe ook voor werknemers met een tijdelijk contract. Bekeken wordt nog of recent gemaakte scholingskosten ermee verrekend kunnen worden.

WW-risico
De werkgevers betalen straks de eerste 6 maanden van de WW. Ze zijn dan gemotiveerd te zorgen dat de ontslagen werknemer snel elders aan de slag komt. De overheid bespaart hiermee 1 miljard euro per jaar.

Verdere wijzigingen

- De opzegtermijn wordt voor iedereen 2 maanden. Nu is dat nog 1 tot 4 maanden.

- Het transitiebudget geldt in principe ook voor werknemers met een tijdelijk contract.

- Als de rechter oordeelt dat iemand onterecht is ontslagen, kan hij een schadevergoeding toekennen. Die bedraagt een half maandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van een jaarsalaris.

- Werkgever en werknemers houden de vrijheid andere ontslagvergoedingen te blijven afspreken. Kamp verwacht echter niet dat dat vaak zal gebeuren, omdat het voor bedrijven te kostbaar wordt.

- Bij ontslagrondes om bedrijfseconomische redenen blijft het principe van afspiegeling in leeftijdsgroepen bestaan. Binnen elke leeftijdsgroep moeten degenen met de minste dienstjaren dan het veld ruimen.
======
Zie ook: Kleine ondernemer vreest nieuwe WW-regels en banenverlies
====
Kleine ondernemers vrezen de maatschappelijke gevolgen van het ‘Lenteakkoord’ als zij straks bij ontslag van personeel opdraaien voor de WW-uitkering. Zij zien het belang van lastenverzwaring in, maar vrezen ook banenverlies. Meer dan de helft van deze MKB’ers is dan ook negatief over deze ingreep, blijkt uit onderzoek van BusinessCompleet.nl. MKB Nederland wil de pijn voor deze groep graag verzachten. Er volgt nog een brief aan de Kamer van minister Kamp van Sociale Zaken over de uitwerking van de maatregel.

• MKB Nederland: ‘Kleine ondernemers mogen niet de dupe zijn’
• Verhagen: ‘We geven nu elke dag 75 miljoen meer uit dan er binnenkomt’
• Ondernemers: helpen zoeken naar baan weinig nut

Dat de meerderheid van het MKB tegen de ingreep is, blijkt uit een onderzoek door BusinessCompleet.nl, platform voor het MKB. In totaal deden 1096 ondernemers mee aan dit onderzoek, onder wie 458 mensen zzp’er. 550 deelnemers hebben een bedrijf tot 50 werknemers.

De vraag in het onderzoek luidt: ‘De overheid verplicht werkgevers om na ontslag maximaal 6 maanden de WW-uitkering te betalen, 70 procent van het laatste verdiende loon. Dit mede in ruil voor een versoepeling van het ontslagrecht. Hoe staat u daar tegen over?’ 56 procent van de ondernemers met personeel is hier negatief over, van de zzp’ers, (zonder personeel dus) is dat 39 procent.

18 procent van de ondernemers met personeel stemde hierover neutraal, van de zzp’ers 23 procent.

Banenverlies en financiële problemen
Maar liefst 70 procent van de ondernemers voorziet dat het bedrijfsleven door de nieuwe maatregelen voorzichtiger wordt met het aannemen van nieuw personeel. Dat kan vrijwel niet zonder banenverlies gepaard gaan als de maatregel ook daadwerkelijk doorgang vindt. Dat betekent dat de uitwerking van de nieuwe WW-plannen juist een averechts effect heeft en er juist meer mensen werkeloos blijven. Bovendien verwacht ruim 57 procent van de bedrijven financiële problemen indien zij daadwerkelijk 6 maanden de WW-kosten voor hun rekening moeten nemen.

Ontslagen werknemer kan niet goed worden geholpen
Ook van andere maatregelen zien ondernemers het nut niet helemaal in. Zo denkt een minderheid (38 procent) dat door het meebetalen aan de WW, werkgevers zich maximaal gaan inspannen om een ontslagen werknemer aan nieuw werk te helpen. De helft heeft zijn twijfels of zij de werknemer aan een nieuwe baan kunnen helpen; 39 procent geeft aan waarschijnlijk niet, 11 procent zeker niet. En de medewerking van de ondernemers in de nieuwe WW wetgeving is toch een cruciaal onderdeel van het succes ervan.

Ook begrip voor lastenverzwaring
Het Lenteakkoord heeft voor de ondernemers een aantal pittige verzwaringen in petto, waar ondernemers best begrip voor hebben. Zo staat rond de 60 procent positief over een tijdelijke verhoging in 2013 van de WW-premies. Een meerderheid vindt het ook prettig dat de ontslagprocedure wordt versimpeld en dat de ontslagvergoeding maximaal een half jaarsalaris bedraagt.

Hoofdlijnen
Het Lenteakkoord voorziet in een nieuwe opzet van het ontslagrecht en de invoering van een eigen risicoperiode in de WW. Tot dusver zijn alleen maatregelen in hoofdlijnen bekend. Het wachten is op de doorrekeningen door het CPB.

Reactie MKB Nederland
MKB Nederland beseft ook dat de lasten van de WW-maatregel erg zwaar kunnen uitpakken voor de kleine MKB’er. In een reactie zegt MKB Nederland: “De WW-plannen uit het Lenteakkoord zijn nog niet volledig uitgewerkt naar buiten gebracht. De verwachting is dat er snel een brief van Kamp hierover naar de Kamer gaat. Uiteraard begrijpt (en deelt) MKB-Nederland de zorgen van met name kleine ondernemers over het eigen risico in de WW: dat is minimaal drie en maximaal zes maanden. Zij mogen niet de dupe zijn. MKB-NL zet zich in de lobby ervoor in om de pijn voor hen te verzachten. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door het eigen risico in de WW onder te brengen in de collectieve heffing zoals we die nu ook kennen.”

Stabiliteit
MKB-Nederland en VNO-NCW hebben in eerdere reactie al laten weten dat zij het ‘Lenteakkoord’ ingrijpend vinden, maar hechten ook groot belang aan het feit dat het akkoord “de financiële stabiliteit van Nederland veilig stelt en bijdraagt aan het herstel van ons internationale imago.” Minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie liet deze week weten aan de ondernemers dat ingrepen onvermijdelijk zijn. “Elke dag geven we 75 miljoen euro meer uit dan dat er binnenkomt. Als we niets doen groeit dat naar 95 miljoen.”
=====

Het ideale scenario van de minister voorziet in een Kamerdebat vóór het zomerreces en dat gaat hem lukken. Op 28 juni is er een rondetafelgesprek met een aantal vertegenwoordigers. Welke partijen worden uitgenodigd is nog onbekend. Op 5 juli is dan het openbaar debat. Volgens dit scenario kan dan dit najaar de wetgeving worden uitgewerkt en weten de werkgevers echt waar ze aan toe zijn. “Een jaar hebben de betrokken partijen zeker nodig”, aldus de woordvoerder.

De minister heeft maandag de ‘Hoofdlijnennotitie aanpassing ontslagrecht en WW’ naar de Kamer gestuurd. Insteek van de overheid is dat de mobiliteit op de arbeidsmarkt wordt vergroot en dat de verschillen tussen vast en tijdelijk personeel worden verkleind.

Uitwerking
Zoals de naam van de notitie al aangeeft moet de nieuwe wetgeving nog op tal van punten worden uitgewerkt. Concreet zijn de hoofdlijnen: werknemers met een vast en tijdelijk contract kun je in 2014 zonder hoge ontslagkosten en ook zonder tussenkomst van het UWV ontslaan (toetsing achteraf). Daar staat tegenover dat werkgevers maximaal de eerste zes maanden WW moeten gaan betalen voor vast én tijdelijk personeel en dat er een budget moet worden meegegeven waarmee werknemers zich kunnen scholen voor een nieuwe baan (transitiebudget)
Kamp: “Kort gezegd worden door de maatregelen vaste contracten minder vast gemaakt en flexibele contracten minder flexibel. Op deze manier wordt de ongewenste tweedeling tussen vaste en tijdelijke contracten bestreden, wordt de verstarde arbeidsmarkt van ouderen gedynamiseerd en krijgen de investeringen in duurzame inzetbaarheid een stevige impuls.”

Desastreus
Voor kleine werkgevers dreigt zich versoepeling zoals die er nu ligt desastreus uit te pakken. Onderzoek toont aan dat kleine werkgevers relatief veel gebruik maken van de UWV-procedure en met het vervallen van deze route wordt ontslag voor kleine werkgevers duurder, onderkent de minister. “Daarnaast kunnen de relatieve kosten bij een individueel ontslag voor kleine bedrijven groter zijn, gegeven hun geringe omvang.”

Tegemoetkoming
Hierover is het laatste woord nog niet gezegd. Sociale Zaken bekijkt, tenminste als de Kamer dat eist, hoe ze kleine werkgevers tegemoet kunnen komen. “Bezien wordt hoe, wat betreft de betaling van de eerste maanden van de WW, voor kleine werkgevers een uitzondering wordt gerealiseerd. Aandachtspunten daarbij zijn een evenwichtige behandeling van kleine en grote bedrijven, de reikwijdte van de uitzondering (generiek voor kleine werkgevers of alleen in specifieke gevallen) en de budgettaire consequenties.” Als de Kamer de voorgestelde wetgeving overneemt zoals die er nu ligt, dan kunnen de kleine werkgevers bloeden.

Lastenneutraal
Dat kleine werkgevers in het verdomhoekje zitten, komt door de aanpak van het ministerie. Het uitgangspunt is namelijk ‘lastenneutraliteit voor werkgevers op macroniveau’. De minister: “Voor werkgevers worden macro gezien de kosten van het financieren van de eerste periode van werkloosheid gecompenseerd door de verlaging van de ontslagkosten. Op het niveau van de onderneming zal het beeld diffuser zijn en afhankelijk van de specifieke omstandigheden.”

Giswerk
Het is dus voorlopig gissen hoe het soepeler ontslagrecht per onderneming uitpakt.
Factoren zijn:
- of er vaak gebruik wordt gemaakt van de UWV-procedure of de ontbindingsprocedure en de tijd die daarmee is gemoeid (wat van geval tot geval kan variëren);
- het al dan niet verschuldigd zijn van een vergoeding bij ontslag (hetzij na ontbinding, hetzij op grond van individuele afspraken of op grond van een sociaal plan);
- de omvang daarvan (waarvoor de duur van het dienstverband en de leeftijd van een werknemer van belang is);
- de lengte van de opzegtermijn die thans per individuele werknemer kan verschillen.
- Ook van belang is of een werknemer werkzaam blijft gedurende de tijd die gemoeid is met de UWV- of ontbindingsprocedure en tijdens de opzegtermijn. Is dat het geval dan kunnen de hiermee verband houdende loonkosten in feite niet als kosten worden aangemerkt.”

Het neerleggen van de kosten voor (maximaal) de eerste zes maanden werkloosheid bij werkgevers levert de overheid een miljard euro op.

Huib Hikke | bc.nl

Uit de plannen blijkt dat:
Het nog veel belangrijker is om een goed up-to-date personeelsdossier te hebben.
Het waarschijnlijk is dat er nog meer met ZZPers wordt gewerkt. Tijdelijke contracten zijn immers even duur, bij ontslag.
Het nu ook tijd wordt dat de overheid zèlf eens gaat bezuinigen, door bijvoorbeeld 60% van de overtollige beleidsambtenaren te ontslaan.