Goede baas pakt vergrijzing aan

De Miljoenennota 2012 staat er bol van: vergrijzing. De omgekeerde bevolkingspiramide - veel ouderen, weinig jongeren - heeft een enorme impact op ondernemers. Hoe hou je immers voldoende gekwalificeerd personeel? De oplossing: ouderen moeten zo lang mogelijk doorwerken. Finland laat zien hoe je dat voor elkaar krijgt. Het geheim schuilt vooral in goed management, zo blijkt.


• Gemiddeld gaan 5 tot 6 productieve jaren verloren
• Finland voorbeeldfunctie voor het MKB
• Accent in zorg op preventie

Er valt in Nederland veel te verbeteren als je senioren aan het werk wilt houden. Personeelschefs hebben het dan over levensfasebewust personeelsbeleid. Het streven van de regering is dat 48% van de 55- tot 65-jarigen in 2020 een betaalde baan moet hebben. Daar halen ze in het hoge noorden de neus voor op. In landen als Zweden en Noorwegen werkt bijna 70% tot het 65-ste levensjaar (bron Plein+).
Geen wonder dus dat instanties studiereizen hebben ondernomen naar Finland. Het land heeft een voorbeeldfunctie. Dat komt omdat het land niet erg populair is bij immigranten en het dus moet hebben van eigen bevolking.

Doordachte vragenlijst
Professor Juhani Ilmarinen van het Finnish Institute of Occupational Health (FIOH) is internationaal een autoriteit op het gebied van levensfasebewust personeelsbeleid. Ilmarinen zoekt al sinds de jaren tachtig oplossingen om mensen langer aan het werk te houden. De professor ontwikkelde hiervoor de Work Ability Index (WAI). De WAI is een doordachte vragenlijst en geeft de inzetbaarheid van werknemers weer. Met de uitslag van de WAI kunnen ondernemers/managers direct aan de slag om de inzetbaarheid op peil te houden of te verbeteren. Nederland loopt nu overigens voorop in het maken van een landelijke benchmark met WAI-scores.

Individuele oplossingen
“De oplossing moet liggen bij de drie generaties die samen de beroepsbevolking vormen (25 tot 65 jaar),” zei de professor vorig jaar op een congres van Blik op Werk. “De jongste generatie gaat laat aan de slag. In de middelste generatie is te vaak sprake van een onstabiele loopbaan en senioren stoppen te vroeg met werken. Al met al gaan gemiddeld 5 tot 6 productieve jaren per persoon verloren.”

“Het oplossen van deze problematiek begint bij het aantrekkelijker maken van werk”, aldus Ilmarinen. Er moeten volgens hem individuele oplossingen worden bedacht die worden gefaciliteerd door het management. “Daarbij kan men denken aan:

• duale opleidingstrajecten,
• maatwerk voor jonge ouders en
• flexibele pensionering


De werknemer is degene die de keuze maakt. De overheid kan dan zorgen voor een positieve financiële prikkel om langer door te werken”, aldus de professor.

‘Management is sleutellaag’
De Raad voor Werk en Inkomen is eveneens onder de indruk van de Finnen. De Raad meldt na een werkbezoek: “In deze aanpak is de onderneming, en dan vooral het management, de sleutellaag. Training van het management in een goede omgang met (oudere) werknemers blijkt van cruciaal belang. De Finnen kijken vooral naar de werkomstandigheden, de manier waarop het werk is georganiseerd en hoe het management opereert. Hierbij zijn de directies ervan doordrongen dat het bedrijfsbelang direct is gebaat bij motiverende werkomstandigheden.”

Accent op preventie
De RWI nam in Finland ook de trend waar dat de zorg zich heeft ontwikkeld tot een multi-servicepakket. Het pakket is onder meer gericht op de inzetbaarheid en het welzijn van werknemers Ook wordt het accent meer verlegd op preventie. Een conclusie is ook dat het MKB gericht moet worden gestimuleerd en ondersteund.

Krimp
Dat er moet worden geïnvesteerd in personeel wordt onderstreept door de
HR Benchmark 2011 van Raet. De onderzoekers: “Strategische personeelsplanning, wordt steeds belangijker. Tegelijkertijd heeft werving en selectie voor organisaties dit jaar minder prioriteit. Door de recessie is een dalende vraag naar arbeid zichtbaar – 41 procent van de organisaties verwacht dat het personeelsbestand in de komende twee jaar krimpt. Op de middellange termijn houden bedrijven echter rekening met een tekort aan personeel, mede als gevolg van de vergrijzing.”

Investeren
Bedrijven zullen in moeilijke tijden niet meteen staan te juichen om te investeren in levensfasebewust personeelsbeleid. U zult echter wel moeten als u straks niet met te weinig gekwalificeerd personeel wil blijven zitten.

Huib Hikke | bc.nl