Rechter vernietigt vaststellingsovereenkomst. Let goed op.

Een vaststellingsovereenkomst is een populair middel om een arbeidscontract te beëindigen. Maar dan moet het spel wel volgens strenge criteria worden gespeeld. Voldoet een werkgever daar niet aan, dan kan de rechter de vaststellingsovereenkomst vernietigen. Dat blijkt uit een zaak van een ex-ondernemer die zijn winkel aan een keten verkocht en er zelf in dienst trad, maar die daarop door de keten werd ontslagen. 

• Keten ontslaat opticien
• ‘We maken alle feiten bekend’
• Misbruik van omstandigheden

In een vaststellingsovereenkomst kunnen werknemer en werkgever met wederzijds goedvinden een arbeidsovereenkomst beëindigen, zonder dat de werknemer daarmee zijn recht op ww verliest. 

Opticien verkoopt winkel 
Het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch vernietigde onlangs de vaststellingsovereenkomst die opticiensketen Pearle Benelux met een werknemer had gesloten. De ontslagen werknemer was opticien in een van de filialen. Het filiaal was eerder de eigen winkel van de opticien geweest, die hij in 2000 had overgenomen van zijn vader. Hij werkte sinds 1991 in de winkel en woont er boven. Per 1 september 2010 verkocht hij de winkel aan de keten en trad hij er in dienst.

Keten ontslaat opticien
Anderhalf jaar later, op 30 maart 2012, wordt de opticien tijdens het werk ontslagen door een delegatie van drie managers van de keten, wegens ‘gebrek aan vertrouwen’. Hem wordt een van te voren door de keten opgestelde vaststellingsovereenkomst voorgelegd, waarin staat dat het dienstverband per 1 juni 2012 eindigt.

Deze overeenkomst tekent hij.

Twee dagen later stuurt de opticien een aangetekend schrijven naar de keten. Hij stelt daarin dat hij de overeenkomst onder druk heeft getekend en dat hij het er niet mee eens is. Het ontslag is volgens hem nietig. “Als u mij oproept, blijf ik beschikbaar om mijn werkzaamheden voort te zetten”. 

‘We maken alle feiten bekend’
Maar de keten zet het ontslag door. Op 6 april schrijft de keten aan de opticien: “Van druk was geen sprake, u heeft aan het einde van het gesprek uit vrije wil de overeenkomst ondertekend. Mocht u echter op basis van bovenstaande van mening blijven dat u juridische stappen wilt ondernemen, dan is dat uiteraard uw keuze. Als werkgever zijn wij dan ook genoodzaakt alle feiten bekend te maken.”

Goed werkgeverschap
Het Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch oordeelt in hoger beroep in het voordeel van de opticien. Het weegt mee dat hij niet van te voren wist dat er op 30 maart een ontslaggesprek zou plaatsvinden en zich dus niet kon voorbereiden. Ook is het hof niet te spreken over de tactiek tijdens dit gesprek, waarbij de keten met drie managers komt, waaronder de bedrijfsleider die een rol aanneemt alsof zij is meegekomen om de opticien te ondersteunen. 
De keten dreigt in de brief van 6 april met het bekendmaken van ‘feiten’ waarvan de opticien niet wil dat ze bekend worden, als de opticien naar de rechter stapt. De rechter vindt het aannemelijk dat dit ook in het gesprek is gebeurd. De keten gaf tijdens het gesprek aan er een voorkeur voor te hebben als hij direct zou tekenen, terwijl de keten de opticien juist bedenktijd had moeten bieden. De druk die dit voor de opticien oplevert om direct akkoord te gaan met de vaststellingsovereenkomst, is in strijd met het beginsel van goed werkgeverschap. 

Misbruik van omstandigheden
Het hof constateert dat er sprake is van misbruik van omstandigheden en vernietigt de vaststellingsovereenkomst. 

Daarnaast merkt de rechter op dat de keten in de brief van 6 april vasthoudt aan de getekende vaststellingsovereenkomst, terwijl het meer in de rede had gelegen om opnieuw het gesprek aan te gaan. 

In de zaak schetst de keten verder nog uitvoerig de redenen waarom de keten het vertrouwen in de opticien verloor, redenen die door de opticien worden betwist. Het Gerechtshof vindt het niet nodig om hierover een oordeel te vormen, omdat de aanpak rondom het ontslaggesprek en de vaststellingsovereenkomst al niet aan de criteria voldoet.

Oordeel rechter
Het Gerechtshof veroordeelt de keten tot loondoorbetaling aan de opticien, tot op het moment waarop het dienstverband rechtsgeldig zal zijn beëindigd. Omdat de keten geen vertrouwen meer heeft in de opticien, hoeft de keten hem niet tewerk te stellen.

bron: Businesscompleet.nl