Steeds meer personeel werkt flexibel

Eind vorig jaar werkte ongeveer 35 procent van de werknemers in Nederland flexibel. Dat vergt veerkracht van de hedendaagse ondernemer, maar ook vertrouwen in het personeel. Toch zijn er heel veel voordelen, zowel voor u als ondernemer, als voor uw personeel. Maar hoe moet u beginnen?



Flexibel werken in Nederland houdt vooral in dat werknemers zelf de begin- en eindtijden van het werk kunnen bepalen. Vier op de tien Nederlanders werkt thuis of werkt soms tijdelijk meer of minder. Zorg voor kinderen, beperking van de reistijd en zich ziek voelen zijn de belangrijkste motieven om flexibel te werken. Mannen en vrouwen werken even vaak flexibel en ook naar leeftijd zijn er weinig verschillen (Uit: Het Nieuwe Werken werkt beter, maar nog niet voor iedereen, sync.nl, november 2010).

De feiten
Vorig jaar oktober werden de resultaten bekend gemaakt van de MKB Marktmonitor 2010, geïnitieerd en uitgevoerd door Unique en TNO. Daaruit kwam naar voren dat plaats- en tijdonafhankelijk werken nog in het beginstadium is. Slechts acht procent van de MKB-bedrijven deelt de werktijden zelf in. Bij bijna tweederde van de bedrijven werken de medewerkers altijd op hun vaste werkplek. Slechts bij zeven procent van de bedrijven kan één dag of meerdere dagen per week vanuit huis of andere werkplekken worden gewerkt. De grote bedrijven zijn meer flexibel wat betreft werktijden, terwijl kleinere bedrijven juist weer flexibel in de werkplek zijn (Bron: ANP).

Personeel moet toegevoegde waarde hebben
Het nieuwe werken en het meer combineren van werk en privé heeft natuurlijk alles te maken met het werk zelf en de kijk daarop die aan het veranderen is. Tot voor kort was het vooral belangrijk dat de medewerkers aanwezig waren tussen bepaalde tijden. Maar langzamerhand wordt er steeds meer gelet op de toegevoegde waarde van het personeel; de output. Daarnaast speelt de technologie natuurlijk ook een enorme rol, omdat het inmiddels mogelijk is om bijna overal ter wereld te werken, onafhankelijk van tijd en plaats. Maar wat zijn eigenlijk de voor- en nadelen?

Voordelen van flexibel werken kunnen zijn:

•Minder beroep op de kinderopvang;
•Hogere arbeidsparticipatie;
•Minder files;
•Minder stress;
•Meer betrokken en gemotiveerde medewerkers;
•Kortdurend ziekteverzuim daalt;
•Productiviteit gaat omhoog.
Nadelen:


•Het werk wordt te onregelmatig;
•De scheiding tussen werk en privé vervaagt;
•De thuisomgeving wordt onrustig;
•Langdurend ziekteverzuim kan toenemen;
•Direct contact met collega’s neemt af.

Langdurig ziekteverzuim kan toenemen
Er liggen dus wel een aantal gevaren op de loer bij flexibel werken. Een daarvan is het ziekteverzuim. Het korte verzuim wordt een stuk minder en dat komt omdat werknemers minder vaak een dagje ziek zijn, omdat ze meer vrijheid ervaren. Daarentegen kan juist het langdurig ziekteverzuim toenemen, zegt Guido Heezen, directeur van onderzoeksbureau Effectory op Ondernemenjuistnu.nl (9 juni, 2010).

Heezen: “Medewerkers moeten zelfstandig zien om te gaan met een nieuwe mix van vrijheid en verantwoordelijkheid. Dat kan mis gaan. Bij medewerkers bijvoorbeeld die de vrijheid niet en de verantwoordelijkheid wél nemen. Zij weten dat ze worden beoordeeld op toegevoegde waarde. Ze willen presteren en hebben de middelen om waar dan ook altijd te werken. En daardoor doen ze dat ook. Dit kan een grote bron van toekomstig langdurige uitval betekenen.”

Hoe u flexibel werken kunt invoeren
Ondanks deze bezwaren is flexibel werken niet meer te stuiten. Als een werkgever besluit om het nieuwe werken in een bedrijf in te voeren, gaat dat natuurlijk niet van de een op de andere dag. Het is verstandig om daarover overleg te voeren met het personeel en uiteindelijk het personeel zelf bijvoorbeeld het rooster te laten bepalen. Dat vergt wel vertouwen van de ondernemer in zijn personeel.

Knopen doorhakken
Personeel kan onderling bepalen hoe zo’n rooster kan worden ingedeeld. Uiteraard zullen er altijd tijden en diensten overblijven die minder gewild zijn. Ook daar is personeel voor nodig, omdat er niet volledig naar eigen wens gewerkt kan worden. Maar al het personeel moet wel dezelfde rechten en mogelijkheden hebben. En als ze er echt niet uitkomen is er gelukkig altijd nog de werkgever zelf (en/of manager) die de knoop kan doorhakken.

Flexibel werken bespaart kosten
Zelfroosteren kan goed werken. Zo werken ondernemers in Zweden al jaren met het zelfroosteren, en met succes. Het resultaat is een beduidend lager ziekteverzuim, hogere productiviteit en meer betrokken en gemotiveerde medewerkers. Daarnaast blijkt dat het personeel zelf heel goed in kan schatten wanneer ze nodig is. Soms nog wel beter dan de werkgever, die uiteindelijk met een lagere bezetting toe kan en op de personeelskosten kan besparen (Bron: mkbservicedesk.nl). En welke werkgever wil dat nou niet?

Korte handleiding flexibel werken
Op flexibelwerken.nl staat een korte handleiding hoe een werkgever flexibel werk in kan voeren. Ook daarin wordt gesproken over een meerjarig, soms complex traject. Duidelijk is dat er drie belangrijke gebieden zijn waarop het werk zal veranderen:

•De fysieke omgeving (kantoor, werkplekken en ontmoetingsplekken);
•De ICT-omgeving (digitaal en mobiel werken);
•De mentale omgeving (leidinggeven en samenwerken).

5 Fases
Daarnaast zijn er 5 fases te onderscheiden bij de invoering van flexibel werken:

1.De eerste fase draait om vragen als: aan welke doelstellingen draagt flexibel werken bij? Welke visie heeft het bedrijf op de toekomst van de organisatie? Welke resultaten moeten worden geboekt en wat vraagt dat het personeel?
2.De tweede fase richt zich op het ontwerpen van het concept: hoe ziet flexibel werken er uit binnen het bedrijf en wat zijn daarbij de belangrijkste richtlijnen?
3.In de derde fase gaat het bedrijf daadwerkelijk aan de slag met flexibel werken.
4.De vierde fase gaat om het meten van het gebruik van flexibel werken en de effecten daarvan op de doelstellingen.
5.In de laatste fase kunnen verbeteringen en aanpassingen worden doorgevoerd vanuit de bevindingen in fase vier. Dit is een continu proces omdat werk voortdurend evolueert.
Bittere noodzaak
De hedendaagse werkgever moet zich realiseren dat werknemers zelf steeds meer flexibel willen werken. Dat zal voor grote bedrijven in eerst instantie wellicht eenvoudiger zijn om door te voeren dan voor het midden- en kleinbedrijf. Maar het komt eraan.

Of zoals Martine Chambone, oprichter van E-Coaching Company (een bedrijf dat zich bezig houdt met online coaching voor vrouwen) vorig jaar verklaarde: “Een goede balans tussen werk en privé is vandaag de dag de belangrijkste drijfveer om voor een specifieke baan of werkgever te kiezen. Bedrijven moeten zich realiseren dat een gelukkige medewerker, man of vrouw, de meest efficiënte manier is van het verhogen van de productiviteit. Work-Life Balance moet binnen organisaties breed gedragen worden. Het is meer dan alleen een PR tool, het is bittere noodzaak geworden.”
(gelezen op BusinessCompleet.nl)