Een compliment is meer dan een aardige opmerking

Waardering is een belangrijk element in elke werksituatie. Een compliment van de baas geeft medewerkers het gevoel dat hun werk gezien wordt en dat zij ertoe doen. Daardoor blijven ze gemotiveerd en blijven ze hun werk ook met plezier doen. Indirect zorgt dit ook voor een betere gezondheid. Het is aangetoond dat werknemers die zich gewaardeerd voelen door hun leidinggevende en collega’s zich minder vaak ziek melden. Dit komt omdat een gevoel van erkenning het stressniveau verlaagt. Je kunt gewoon veel meer hebben als je weet dat wat je doet op prijs wordt gesteld. En dat heeft een positief effect op onder andere je bloeddruk en je immuunsysteem. Een medewerker die zich gewaardeerd voelt, raakt dus niet alleen minder snel burned out, maar krijgt dus ook minder snel een simpele griep of verkoudheid. Een regelmatige blijk van waardering verbetert dus het werkplezier van medewerkers en verlaagt het ziekteverzuim. Dit alleen al zou voor managers een reden moeten zijn om veel complimenten uit te delen. Maar de veel managers hebben het idee dat ze al voldoende aandacht en waardering laten blijken aan hun medewerkers. Ze menen dat ze elke dag genoeg complimenten maken en regelmatig iets aardigs zeggen. Toch kunnen de medewerkers dat anders ervaren; ze zijn helemaal niet altijd van mening dat hun baas zo complimenteus is. Integendeel. Veel medewerkers beklagen zich er juist over dat ze zo weinig waardering krijgen. Zij hebben niet het idee dat hun baas in de gaten heeft wat ze allemaal doen en/of dat hij laat blijken dat hij dit waardeert. Hij kent me helemaal niet! Hoe kan het zijn dat medewerkers zich ondergewaardeerd voelen terwijl hun leidinggevende meent dat hij juist vaak complimenten geeft? Vorige week hoorde ik een verhaal dat mij aan het denken zette. Hans was op bezoek in een groot bedrijf en sprak daar in de kantine met één van de medewerkers. Op dat moment kwam de onderdirecteur langs lopen en zei tegen de medewerker: ‘Hé Henk, hoe gaat het op je afdeling? Goed? Het is fantastisch wat jullie doen, ga zo door!’. Zonder op een antwoord te wachten liep de onderdirecteur door naar een andere tafel, waar hij ook weer waarderende woorden en complimenten uitsprak.‘Nou, dat was toch aardig!’, was de eerste reactie van Hans. Maar Henk dacht daar blijkbaar anders over: ‘Hij kent me helemaal niet!’, was zijn conclusie, ‘Hij heeft absoluut geen idee wat ik precies doe’. Dit is een goed voorbeeld van de verschillende beleving die een manager en de medewerkers over de hoeveelheid waardering kunnen hebben. Als je aan deze onderdirecteur zou vragen of hij vindt dat hij veel complimenten uitdeelt, zal hij dat zeker beamen. De medewerkers voelen zich tegelijkertijd ondergewaardeerd. De onvrede gaat hier namelijk niet over de hoeveelheid complimenten, maar over het soort complimenten dat de manager maakt. Te algemeen De genoemde onderdirecteur vertelt zijn medewerkers wel vaak hoe goed ze zijn in hun werk, maar doet dat zonder het verder te specificeren. En uit deze algemene waardering blijkt niet dat hij begrijpt wat de medewerkers doen. Je kunt dit vergelijken met het volgende. U hebt een artikel geschreven en u vraagt aan een collega dat te lezen en met een gele markeerstift aan te geven wat hij er goed en/of belangrijk aan vindt. Als u het terugkrijgt, is de hele pagina geel gekleurd. Wat hebt u daar nu aan? En wat betekent dit eigenlijk? Betekent dit dat uw collega werkelijk alles goed vindt? Leuk om te vernemen, maar hoe weet u nu zeker of hij het stuk überhaupt gelezen heeft? Highlighten is bedoeld om bepaalde passages te accentueren die er in positieve zin uit springen of belangrijk zijn. En zo is het ook met een compliment. Uit het compliment moet aandacht en belangstelling blijken. Door de juiste regels geel te kleuren laat de collega zien dat hij het stuk goed gelezen heeft. Hij laat er ook mee blijken waar precies de kracht in het stuk zit. Ook uit een goed compliment moet blijken dat de ander zich heeft verdiept in uw prestaties. Zo laat de ander u er ook mee zien waar uw kracht zit. De juiste accenten leggen Het bovenstaande vertelt dat u niet alles moet highlighten wat iemand geschreven heeft. U kunt ook beter niet alleen complimenten maken over de gehele performance van uw medewerkers zonder daar accenten in aan te brengen. De volgende stap is dat u ook de juiste accenten aanbrengt. U kleurt dus niet willekeurig enkele woorden geel, maar alleen dat wat u belangrijk vindt en waarvan u mag aannemen dat de medewerker het ook belangrijk vindt. In de praktijk betekent dit dat u zich moet verdiepen in de ander zodat u weet wat u precies moet waarderen. Een goed bedoeld compliment met een verkeerd accent, kan ervoor zorgen dat iemand zich juist weinig gewaardeerd voelt. Uit zo’n compliment blijkt juist dat de complimentgever zich weinig heeft verdiept in de prestaties van de ander. Een voorbeeld is de verkoper die in de gang van zijn manager te horen krijgt dat hij er zo netjes uitziet – verder zegt de manager niets. En daarmee gaat de manager voorbij aan de reden waarom de verkoper er zo netjes uitziet. De verkoper is die ochtend namelijk bij een belangrijke klant langs geweest, heeft daar een succesvol gesprek gehad en een grote order binnengehaald. Uit het feit dat de manager hem complimenteert met zijn kleding en verder niets zegt, leidt de verkoper af dat de manager zich blijkbaar helemaal niet in hem en zijn werk interesseert: dit zou hij toch moeten weten! Erkenning, aandacht en waardering Uit een goed compliment blijkt erkenning, aandacht en waardering. Een goed compliment zegt ook iets over de complimentgever zelf. Het vormt een weerspiegeling van zijn opmerkzaamheid en de onverdeelde aandacht die hij geeft. Veel managers leiden aan een chronisch tekort aan opmerkzaamheid. Ze kijken wel naar de resultaten, maar hebben niet altijd in de gaten wat daar precies voor inspanningen voor zijn geleverd. En dan kan het voorkomen dat een manager goedbedoeld complimenten geeft die door een medewerker toch niet worden begrepen. De medewerker staat bijvoorbeeld bij het kopieerapparaat en krijgt van zijn/haar manager te horen hoe mooi dat kopieerwerk er uitziet. Maar dit is nu juist iets waar de medewerker weinig aan heeft kunnen bijdragen of veranderen. Mooier dan de machine het uitspuugt kan de medewerker het niet maken. Maar dat hij of zij een deadline heeft gehaald door zich in de avonduren extra uit te sloven wordt misschien niet genoemd door de manager. Een goed compliment Het is voor de meeste managers intussen wel een vanzelfsprekendheid dat waardering op het werk een belangrijk aspect is dat medewerkers motiveert en gezond houdt. Het geven van complimenten is een belangrijk onderdeel van de dagtaak van een manager. Maar zoals u hebt gezien, gaat het er niet alleen om dat u complimenten geeft, maar ook waarvoor en hoe u dat doet. Besef dat een compliment meer is dan een aardige opmerking, maar dat het ook een weerspiegeling is van de aandacht, belangstelling en waardering die u hebt voor de medewerker. Suggesties voor een effectief compliment Wát is nu precies zo goed? Maak uw compliment zo concreet mogelijk en leg uit wát de ander precies zo goed gedaan heeft. Benoem het waarneembare gedrag dat u op prijs stelt of de eigenschap die u waardeert. Geef aan waarom u dit precies zo goed vindt. Vertel ook wat het gewaardeerde gedrag voor gevolg heeft en wat het voor u persoonlijk heeft betekend. Noem daarbij het liefst concrete voorbeelden en specifieke details om uw compliment te ondersteunen. Ik en jij Maak uw compliment bij voorkeur in de ik-vorm, bijvoorbeeld: ‘Ik waardeer je inspanningen’ in plaats van ‘Je hebt hier hard aan gewerkt’. Daarmee laat u blijken dat het gaat om iets dat ú persoonlijk is opgevallen. Het is immers úw compliment; úw eigen waardering (in plaats van de mening van een vage 'wij', men of 'de organisatie'). Richt uw compliment bij voorkeur tot één specifieke persoon of slechts enkele personen voor wie het compliment écht bedoeld is (in plaats van tot een grote, soms onbeduidende groep). Geen losse opmerking tussendoor Complimenteer duidelijk en opvallend. Daarmee laat u blijken dat het werkelijk een serieus compliment betreft en niet slechts een losse opmerking tussendoor. Maak uw complimenten persoonlijk door ze te geven op een manier die bij de ander past. Trek tijd uit voor het geven van zo'n compliment. Vertel niet alleen wat u aan iemand waardeert, maar ga eens naast die persoon zitten, stel er vragen over en luister naar wat de ander erover zegt. Deze aandacht heeft vaak nog meer waarde voor de ontvanger dan de complimenteuze woorden die u uitspreekt. Ondersteun uw compliment met enthousiasme en trotse lichaamstaal, zonder dat te overdrijven waardoor het juist niet meer serieus wordt genomen. Positief geformuleerd Geef uw compliment in positieve bewoordingen. U kunt iemand beter complimenteren voor wat hij heeft gedaan dan voor wat hij heeft nagelaten. Zeg bijvoorbeeld liever: ‘Ik ben blij dat je op er op tijd mee kwam’, dan ‘Ik ben blij dat je niet te laat mee kwam’. Afwisselende aandacht voor het gewone werk Complimenteer regelmatig, maar wel op onregelmatige momenten. Psychologisch onderzoek heeft aangetoond dat – extra – beloning of waardering meer effect heeft als deze niet op vaste momenten worden geboden. Zo blijft het compliment verrassend. Het daagt uit om het te krijgen, in plaats van dat het routine wordt. Sta dan ook eens stil bij het gewone werk! Dit krijgt gewoonlijk de minste aandacht terwijl medewerkers er het meest bij betrokken zijn. Ook hier geldt: geef deze aandacht niet – alleen – op vaste momenten en neem er de tijd voor. Varieer in uw complimenten Uit het bovenstaande zou u kunnen concluderen dat u nooit eens iets aardigs zou mogen zeggen zonder dat u dat zeer persoonlijk, origineel en gemotiveerd brengt. Natuurlijk is dat ook weer niet de bedoeling. Het is zeker goed om – net als Henk in het voorbeeld – frequent uw waardering te laten blijken. Uw complimenten hoeven niet in alle gevallen zo goed onderbouwd te zijn, maar zorg ervoor dat ze dat vaak genoeg wél zijn. Soms is een losse opmerking prima – zeg tegen uw collega die van vakantie terugkeert gerust dat hij/zij er goed uitziet, zonder uitleg te hoeven geven. Koop op een zomerse dag eens spontaan een ijsje voor uw personeel – omdat ze zo hard werken (meer niet). Maar prijs ook eens een medewerker en plein public als hij/zij iets bijzonders heeft gedaan. Zeg soms gewoon iets aardigs, maar ga er op andere momenten ook eens echt voor zitten. Als u laat blijken dat u uw medewerkers op zijn tijd oprecht waardeert, zullen uw terloopse complimenten ook meer waarde krijgen. Door vaak complimenten te geven (dat worden mensen niet zo snel zat), en de manier waarop te variëren, zullen medewerkers zich het meest erkend en begrepen voelen. bron: Frank van Marwijk www.lichaamstaal.nl